8.Sınıf LGS İnkilap Tarihi Deneme Sınavı 22

Mustafa Kemal, Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığında, verdiği bir önergede şu konulara değinmiştir:

• TBMM’nin üstünde bir güç yoktur.

• TBMM, yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplar.

• Padişah ve halife baskıdan kurtulduğu zaman meclisin düzenleyeceği yasal ilkeler içinde yerini alır.

• Geçici olduğu bildirilerek bir hükûmet başkanı tanımak ya da bir padişah vekili ortaya çıkarmak uygun değildir.

Bu önerge esaslarına göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Osmanlı Devleti’ni parçalama düşüncesinde olan İtilaf Devletleri San Remo Konferansı’nda Osmanlı Devleti ile yapacakları anlaşma taslağını hazırlayıp son şeklini vermişlerdir. San Remo Konferansı’nda sunulan taslak 10 Ağustos 1920 tarihinde İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında Sevr Antlaşması olarak imzalanmıştır.

Sev Antlaşması’nın maddelerinden bazıları şunlardır:

I. Kapitülasyonlardan bütün devletler yararlanacak

II. Azınlıklara geniş haklar verilecek

III. İzmir dahil Ege Bölgesi ve Batı Trakya Yunanistan’a bırakılacak

Sevr Antlaşması’nın bu maddelerinden hangilerinin doğrudan ekonomik bağımsızlığımızı yok etmeye yönelik olduğu söylenebilir?

Fransız İhtilali ile dünyada yayılmaya başlayan hürriyet, eşitlik, adalet gibi fikirlerden etkilenen ve Jön Türkler olarak bilinen bu grup, azınlık isyanlarını önlemek için farklı bir fikir ortaya koydu. Jön Türklere göre azınlıkların isyan etmesinin temel nedeni, padişahın ülkeyi tek başına yönetmesiydi. Onlara göre azınlık isyanlarının önlenebilmesi için Avrupa’da olduğu gibi bir Anayasa hazırlanmalı, meclis açılmalı, bu mecliste azınlıklara da temsil hakkı verilmeli ve padişah ülkeyi bu meclisle birlikte yönetmeliydi.

Jön Türkler bu fikre katılmayan padişah Abdülaziz’i tahttan indirdiler. Bir süre sonra, anayasa hazırlama ve meşrutiyet sistemine geçme sözü aldıkları II. Abdülhamit’i padişah yaptılar. II. Abdülhamit verdiği sözü tuttu. Kanun-i Esasi adıyla Türk tarihinin ilk anayasasını hazırlattı (1876). Anayasa hükümleri doğrultusunda Mebusan Meclisi adıyla bir meclis açıldı. Bu mecliste Müslümanların yanında azınlıklar da temsil ediliyordu.

Bu bilgilere dayanılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Picardie (Pikardi) Manevraları esnasında yabancı ataşelerden bir albay Mustafa Kemal’in mesleki görüşlerine katılmakla beraber, onun başını göstererek “Ne diye bu tuhaf başlığı giyersiniz, başınızda bu oldukça kafanıza kimse itibar etmez.” demiştir.

Bu ifadenin Mustafa Kemal’in düşünce yapısında aşağıdaki kavramlardan hangisinin güçlenmesine katkı sağladığı söylenebilir?

14 Mayıs günü İzmir’in Yunanlar tarafından işgal edileceği halk tarafından öğrenildi. Reddi İlhak Cemiyeti bu işgali protesto etmek için bildiriler yayımladı. 14 Mayıs gecesi bir protesto mitingi düzenlendi. İstanbul Hükûmeti, tüm bu gelişmelere rağmen halktan işgali gizlemeye çalıştı. Yunanların işgalinin bir söylenti olduğunu belirtti.

Bu bilgilere göre;

I. Halkın, olası işgale karşı tepki gösterdiği,

II. Resmî makamların teslimiyet içerisinde olduğu,

III. Millî cemiyetlerin işgalin haksızlığını duyurdukları

yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?

I. Dünya Savaşı sonrasında İtilaf Devletleri Ermeni tehcirinde görevli Osmanlı memurlarının yargılanması için divanı harp oluşturmuştur. Osmanlı Devleti bu mahkemede bağımsız yargıçlara yer verilmesini talep etmiştir. Fakat talebi reddedilmiştir. Bu konuda istediği gibi hareket eden Fransa ve İngiltere, divanı harbi yönlendirmeye çalışmıştır.

İtilaf Devletlerinin bu tutumlarıyla aşağıdaki durumlardan hangisini amaçladıkları savunulamaz?

Haritaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesine dayanarak yurdumuzun çeşitli yerlerine asker çıkardılar. İngilizler; Maraş, Antep, Musul ve Urfa’yı ele geçirdiler. Diğer yandan İzmir, Eskişehir, Kütahya, Afyon, Samsun, Merzifon ve Batum’u denetimleri altına aldılar. Fransızlar, Adana ve çevresini, İtalyanlar ise Antalya ve Konya’yı işgal ettiler.

Bu bilgilere göre İtilaf Devletleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

“Yabancı bir devleti koruyup kollayıcılığını kabul etmek insanlık vasıflarından yoksunluğu, güçsüzlük ve miskinliği itiraf etmekten başka bir şey değildir.”

Mustafa Kemal

Buna göre Mustafa Kemal ile ilgili;

I. Manda ve himaye fikrine karşı çıktığı,

II. Tam bağımsızlık ilkesini savunduğu,

III. Bölgesel kurtuluş düşüncesini benimsediği

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

Selanik’te açılan bir yabancı okulda Türkçe öğretmenliği yapan Şemsi Efendi; Arapça, Farsçanın yanı sıra Fransızca da biliyordu. Maarif Nizamnamesi’ne göre Türklerin de özel okul açması mümkündü. Buna uygun olarak 1872 yılında Selanik’te özel okulunu açtı. Mahalle Mektebinin eğitim-öğretim faaliyetlerini eski geleneklere göre sürdürdüğü bir sırada, tahta, tebeşir, silgi ve okuma-yazma için hazırlanmış levhalar bulunuyordu. Modern eğitim metodlarını Türkler arasında ilk uygulayanlardan olan Şemsi Efendi, 1917 yılında vefat etti. Mustafa Kemal, çocukluk ve ilk öğrencilik dönemi ile ilgili olarak yıllar sonra Vakit Gazetesi Başyazarı Ahmet Emin Yalman’a anlattığı anılarında bu dönemi şöyle anlatmaktadır: “... Annem, ilahilerle mektebe başlamamı ve mahalle mektebine gitmemi istiyordu. Evkaf ve Gümrük memurluğu yapan babam, o zaman yeni açılan Şemsi Efendi mektebine devam etmeme ve yeni usul üzerine okumama taraftardı. Nihayet babam işi mahirane surette çözdü. İlk önce bilinen törenle mahalle mektebine başladım. Bu suretle annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle mektebinden çıktım, Şemsi Efendi mektebine kaydedildim.”

Bu bilgilere göre;

I. Osmanlı Devleti’nde eğitim birliğinin olmadığı,

II. Şemsi Efendi Okulu’nun yenilikçi bir anlayışının olduğu,

III. Mustafa Kemal’in milliyetçi bir kişiliğe sahip olduğu

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?