6. Sınıf Sosyal Bilgiler 1. Dönem 1. Yazılı Soruları Çöz 3

Görsel de Türklerin sosyal yaşam ve ekonomileri ile ilgili hangi çıkarımda bulunamayız?

Ahmet Bey, gün boyu öğretmen rolünü üstlendikten sonra akşam pazara uğradığında müşteri rolündedir. Evine geldiğinde ise karısına karşı eş, çocuklarına karşı baba rolündedir. Evlerine misafir gelirse o anki eş ve baba rolüne ek olarak bir de ev sahibi rolünü de üstlenir. Bu örnekte de görüldüğü gibi biz de toplumun küçük bir modeli olan ailemizin içinde ve toplumda …………….  paragrafın  hangi cümleyle devam etmesi doğruolur ?

a-Aynı anda birden fazla rol sahibi olabiliriz.                      

b-Rollerimiz hiçbir zaman değişmez

c-Bireysel çıkarlarımızı üstün tutmalıyız                               

d-Rollerimiz bize görev  yüklemez

Tuğrul Bey, Dandanakan Savaşı sonrasında toplanan kurultayda eline aldığı bir oku ağabeyi Çağrı Bey’evererek kırmasını ister. Çağrı Bey bu tek oku rahatça kırar. Ok sayısı üçe çıkınca kırmakta zorlanır. Ok sayısıdörde çıkarılınca kıramaz. Bu olayın ardından Tuğrul Bey, “Bu oklar gibi olursak her daim milletimiz varolur.” der.

Bu metinden çıkarılması gereken ana fikir hangisidir?

a-Oku, savaşlarda, ilk kez Türkler kullanmıştır              

b-Çağrı bey en önemli hükümdardır

c-Kurultay sadece savaşlardan sonra toplanırdı            

d-Birlik ve beraberlik bir milleti güçlü tutar

Uygurluların tarımda ve ticarette daha çok ilerlemelerini, ayrıca ev, tapınak vb yapıları yapmış olmalarını hangi yargı ile açıklayabiliriz?

a-Gök tanrı dinini terk etmeleriyle                                 

b-Yazıyı kullanmalarıyla

c-Yerleşik yaşama geçmiş olmalarıyla

d-Çinlilerden etkilenmeleriyle

Bundan iki sene önceydi. Çoksevdiğimiz ve ailece görüştüğümüz müdürümüz Murat Bey, başka bir şubeye görevlendirildi. Yerine de kadınbir müdür geleceği söylendi. Bir yandan Murat Bey’in gitmesine bir yandan da kadın bir müdürün gelecekolmasına üzülüyordum. Çünkü kadınların iş yaşamında başarılı olamayacağına hatta idarecilik yapamayacağınainanıyordum. Melek Hanım görevine başladı. İlk bir hafta uzak durmaya çalıştım. İlk haftanın sonundabir raporu imzalatmak için odasına gitmek zorunda kaldım. Ayaklarım âdeta geri geri gidiyordu. Kapıyı çaldıktansonra içeri girdim. Melek Hanım güler yüzle “Hoş geldiniz.” diyerek beni ayakta karşıladı. İmzayı attırıphemen çıkmak istedim ama bırakmadı. O kadar sıcakkanlı ve mütevazıydı ki tüm ön yargılarım için kendimiçok suçlu hissettim.

Parçada anlatılan bilgilere göre bu kişinin kendisini suçlu hissetmesinin sebebi nedir?

a-      Cinsiyet ayrımcılığı yaparak önyargılı bir düşünceye kapılması

b-      Murat bey in başka bir şube de göreve başlaması.

c-       Çalıştığı işin , ekonomik olarak kendisini tatmin etmemesi.

d-      Müdürün , çalışanını işi aksattığı için kendisini azarlaması.

Ort a Asya Türk devletlerinden, Hunlar ve Göktürkler döneminde ;

→  Sanat eserlerinin taşınabilir olması

→   Çadır tarzı yerleşmenin yaygın olması,

→   Hayvancılığın ekonomik faaliyet olarak benimsenmesi, hangi özellikleri ile açıklanabilir?

a-Gök tanrı dinine inanmaları ile

b-Hükümdarlığın babadan oğla geçmesiyle 

c-Töre denilen yazısız kurallar benimsemeleri

d- Yarı göçebe bir yaşam sürmeleri ile

Ondan sonra oğul babaya kardeş benzemediği için bilgisiz  kağanlar devletin başına geçmiş, Türk halkı da Çin‘in tatlı sözüne ipeğine kandığı için Çin’in hakimiyetine girmiştir.

Göktürk kitabelerinde geçen bu ifadelere göre Göktürk devletinin yıkılma sebebi olarak hangi yargıya ulaşabiliriz?

a- Ekonomik sıkıntılar yaşamaları

b- Yöneticilerin tecrübesizliği ve kendi kültüründen uzaklaşma

c-Kuraklık nedeniyle tarım yapamamaları

d-Taht kavgaları nedeniyle merkezi otoritenin zayıflaması

Orta Asya Türk devletlerinde hükümdar ülkeyi “töre”ye göre yönetirdi. Töre kurallarına kağan da uymak zorundaydı

bu parçada yapılan açıklamaya göre eski Türk devletlerinde aşağıdakilerden hangisi benimsenmiştir.?

a-Egemenliğin ilahi kaynaklı olması                       

b- Ülkeyi hanedan üyelerinin yönetmesi

c-Yönetimde kadınlarında etkili olması                     

d-Hukukun üstünlüğü ilkesi

• Asya Hun hükümdarı Mete Han, orduyu, on, yüz, bin gibi bölümlere ayırmıştır
• Günümüz Türk ordusunda on başı, yüz başı, binbaşı gibi rütbeler kullanılmaktadır.

Yapılan bu açıklamaya göre hangi yargıya ULAŞAMAYIZ?

A- Mete han askerlikle ilgili düzenlemeler yapmıştır

B- Askerlik sisteminde eski uygulamalardan yararlanılmıştır

C-Türkler askerlikle ilgili bilgileri Çinlilerden öğrenmiştir

D-Askerlik Türk toplumunda her zaman önemli olmuştur

• Hititlerde devlet yönetiminde kraliçe Tavananna da söz sahibiydi.
• Orta Asya Türk devletlerinde kurultaya Hatun da katılırdı.

Bu iki açıklama  ile ilgili hangi yargıya ulaşabiliriz ?

A) Devlet yönetiminde kadınlar  da etkilidir.

B) Taht kavgalarının sebebi kadın yöneticilerdir.

C) Hatun, ordunun başkomutanıdır.  

D) Hititlerde Devletin hükümdarı kadındır.

Orta Asya’da yaşayan Türkler, yabancı bir devletin esareti altına girmektense başka bir bölgeye göç etmeyi tercih etmişlerdir.

Bu durum Türklerde aşağıdakilerden hangisine önem verildiğinin kanıtıdır?

A) Sınırların genişletilmesine

B) Hukuk kurallarına

C) Yerleşik yaşama            

D) Bağımsızlığa

Halı ilk kez Hunlar tarafından koyun yününden dokunarak kullanılmıştır. Pazırık Kurganı’nda çıkan halı, en eski düğüm tekniği ile dokunmuş halı olarak kabul edilir. Halıda bozkır kültürüne ait hayvan figürleri ve Hun Gülü adı verilen çiçek görseli kullanılmıştır. Teknik ve estetiğin yaşam koşulları ile bir araya geldiği eşsiz bir eserdir.

Hangi yargıya ulaşabiliriz?

a-Dokumacılık sanatını Çinlilerden öğrenmişlerdir

b-Halı ticaretinde ipek yolunu kullanmışlardır

c-Doğal ortamı ve sosyal  yaşamlarını sanata yanmışlardır

d- Yerleşik yaşama geçince halı dokumacılığı sona ermiştir.

Eski Türklerde ölen kişi “kurgan” denilen mezara değerli eşyaları ile birlikte gömülürdü. Koruma amaçlı üzerine toprak ya da taş yığılmış olan kurganların önemli bir özelliği de etrafının taş parçaları ile çevrilmiş olmasıdır.

Bu bilgiye göre özellikle altı çizili açıklamayla ilgili Orta Asya Türkleri ile ilgili hangi yargıya ulaşabiliriz?

a-Bu uygulama yarı göçebeliğin bir gereğidir.        

b-Orta Asya Türkleri ahirete inanmaktadırlar

c-Cenaze törenleri Çin kültüründen etkilenmiştir.                 

d-Mani dininden bu uygulamayı öğrenmişlerdir

Kök Türk Yazıtlarında Bilge Kağan, “Tanrı beni kağan olarak oturttu.” diyerek bize Gök Tanrı inancı hakkında ipuçları verir. Türklere göre tanrı, mutlak güç sahibi, ulu ya da yüksek ve sonsuzdur.

 Metinde geçen “Tanrı beni kağan olarak oturttu.” İfadesini hangi kavramla açıklarız?

Kağanlık, Türklere Tanrı tarafından verildiğine inanılan bir görevdi. Bu anlayış Kut olarak adlandırılmıştı.Kut’un kanda olduğuna ve kan yoluyla babadan oğula geçtiğine inanılırdı. Bu da hükümdar öldükten sonra hanedan üyelerinin taht üzerinde hak iddia etmelerine ve kağanlık mücadelesinin çıkmasına neden olurdu.Bu durum ülkenin zayıflamasına veya yıkılmasına yol açabilirdi.

Parçaya göre Orta Asya Türk devletlerinde, devletin yıkılma sebeplerinden hangisine dikkat çekilmektedir?

a-Çin baskısı 

b-Taht kavgaları 

c-Ekonomik sebepler    

d- Konargöçer yaşam

“Türkler, usta sanatkârlardır. Onlar altın, gümüş, bakır ve demir kap yapımında çok ustadırlar.”

Açıklamaya göre, Türklerin, Orta Asya yaşamı ile ilgili hangi bilgiye ulaşamayız?

a-Sanat anlayışları gelişmiştir.                                

b-Günlük eşyalarını yapabilmektedirler

c- Madenleri işlemeyi öğrenmişlerdir                

d-Savaşçı bir toplumdurlar

.“Uygurlar , su kanalları yaparak çok uzaklardan su getirdiler. Değirmen taşları ve harman araçları yaptılar.”                                                                                                                                                                                                   

Açıklamaya göre Uygurların hangi ekonomik faaliyetle uğraştıklarını söyleyebiliriz?

a-Avcılık ve toplayıcılık   

b-El sanatları    

c- Tarım   

d-Ticaret

.“Sonra Mani dinini kabul ettiler. Mani dinine göre hayvansal gıdaların tüketilmesi yasaktı.Uygurlar bitkisel gıda tüketmek için toprağı ekip biçmeye başladılar. Bu yüzden Uygurlar,yerleşik hayata alışmış ve savaşçı özelliklerini yitirmeye başlamışlardır”

Gök Tanrı dinini terk ederek Mani dinine geçiş yapmanın Uygurlar üzerinde hangi etkisinden söz edilemez?

A-Beslenme alışkanlıkları değişmiştir.                             

B- Tarımsal faaliyete yönelmişlerdir

C-Bozkır kültüründen ve milli benliklerinden uzaklaşmışlardır.

D-Orta Asya da Türk devletleri dönemi sona ermiştir.

Diplomatik belgeleri, sözleşmeleri, vasiyetleri vb. belgeleri sakladıkları ciddi bir birikimleri vardır. Tahta oyma  kalıplı matbaa tekniğini kullanmışlardır. Birçok el yazması eser yanında baskı tekniğini kullanarak eserler ortaya koymuşlardır. Siyah ve kırmızı mürekkep kullanarak kağıt üzerine yazmışlardır. Uygur medeniyetine ait izler devlet teşkilatının çok gelişmiş olduğunun bir göstergesidir. Posta teşkilatı, vergi sistemleri kurmuşlardır.

Bu bilgilere göre;

l. Sosyal ve ekonomik yaşamı düzenleyen yazılı belgeler yapmaları

ll. Kitap basım tekniğini kullanmaları

III. Tarım ve hayvancıkla uğraşmaları

IV. Gök tanrı dinini terk etmeleri

Uygurların yaşadıkları döneme göre gelişmiş olduklarını; Sadece bu  bilgilerden hareketle hangisi yada hangileri ile açıklamak mümkündür?

Ön yargının, ayrımcılığın ve çatışmanın azalmasını istiyorsak toplumsal temas artırılmalıdır. İnsanlar arasındaki

iletişim ve duygusal bağ güçlendirilmelidir. Bu açıklamadaki değerlerle çelişen ifade hangisidir?

a-Hoşgörü   

b-  Empati    

c-Farklılıklara saygı     

d-önyargı

Araplar yaptıkları putları ilah yerine koyarlardı. Bazı durumlarda helvadan yaptıkları putlara bile taparlar, acıkınca bunları yerlerdi. Mekke şehrinde bulunan kutsal kabul ettikleri Kabe’de önemli putları bulunurdu.

İslamiyet öncesi Arap toplumuyla ilgili hangi alanla ilgili bilgi verilmiştir.

“Kadını önemsemeyen Araplar arasında kız çocuklarını diri diri toprağa gömenler olurdu. Kadınlara miras verilmezdi. İnsanların bir kısmı köle olarak çalıştırılırdı”

İslamiyet öncesi Arap toplumunda sosyal yaşamda hangi olumsuzluktan bahsedilmektedir?

a-Siyasi birliğin olmaması                                           

b-Cinsiyet ayrımcılığı ve eşitsizlik

c-Irkçılık                                                                               

d- Dinsel bağnazlık

Mekkeli müşrikler ile Müslümanlar ilk olarak 624 yılında Bedir Savaşı’nda karşı karşıya geldiler. Savaşı Müslümanlar kazandı. Savaş sonunda esir olan Mekkeli müşriklerden okuma-yazma bilenler, “on Müslüman’a okuma-yazma öğretmeleri”şartıyla serbest bırakıldı.

Bedir savaşının sonuçlarında altı çizili ifade Peygamberimizin hangi konuya önem verdiğini gösterir?

a-Siyasi  kazanç

b- Eğitim              

c- Ekonomi      

d- Sınırların genişlemesi

Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arap’a, beyazın siyaha, siyahın da beyaza hiçbir üstünlüğü yoktur. Allah katında üstünlük ancak takva iledir.Biliniz ki mallarınız da canlarınız da aynı şekilde dokunulmazdır.

 Veda hutbesinin bu bölümünde  hangi evrensel mesaja ULAŞAMAYIZ?

A-İnsanlar hak hukuk yönünden eşittir.        

B- Yaşama hakkı önemlidir.

C-Özel mülkiyet hakkı korunmalıdır.              

D-Çalışanların ekonomik hakları önemlidir

Kimsesiz bir çocuk caddede yürüyordu. Koşuşturan bir adamın cüzdanını düşürdüğünü fark etti. Hemen onu yerden aldı ve sahibinin yanına koştu. Adam bu arada arabasına binmişti. Çocuk, arabanın camına vurdu. Adam: “Git şuradan dilenci!” dedi. Çocuk ise elindeki cüzdanı gösterdi. Adam utanarak cüzdanı aldı ve çocuktan özür dileyip teşekkür etti.

Metne göre ön yargının sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karşımızdaki kişiyi sınıflandırma

B) Kişiler arasındaki anlaşmazlık

C) Cinsiyet ayrımcılığı

D) Empati kuramama