TYT Türkçe Deneme Sınavı 7

Yazmaya başladığım dönemde çevremde yazdıklarımı ve okuduklarımı paylaştığım kişiler vardı ama hiçbiri eleştirileriyle bana kılavuzluk edecek (I) (yol gösterecek) düzeyde birikim sahibi değildi. Öncelikle yazdıklarımı başka öykülerle kıyaslayarak eksiklerimi kendimce tespit ediyor, yazdıklarıma kendi rengimi vurmaya (II) (özgünlüğü yakalamaya) çalışıyordum. El yordamıyla (III) (Kolaylıkla) ilerleyen bu sürecin sonunda öykülerim bir iki dergide görünmeye başladı. Derken işin ehli (IV) (yetkin) birkaç eleştirmenin telkiniyle öykü yazmayı bırakarak eleştiri türünde karar kıldım. Yıllar sonra geldiğim yere bakınca isabetli (V) (yerinde) bir karar verdiğimi görüyorum.

Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?

Bir geleneğin, bir birikimin temel taşları olan Türk edebiyatının kıymetli eser ve yazarları, her geçen gün daha çok unutuluyor. (I) Yeni yazar ve okurlar, bırakın bu eserleri okumayı, çoğu kez isimlerini bile duymamış oluyorlar. (II) Özellikle de tür olarak öykü, bu unutulanlar listesinde ilk sırada dersek yanlış bir şey söylememiş oluruz sanırım. (III) Yazarların “Bütün Eserleri” başlığı altında tek bir cilde ya da en fazla iki cilt kitap arasına sıkışıp kalmış eserlerini sadece çok meraklı olan okurlarla akademik çalışma yapanlar tozlu raflardan alıp okuyorlar. (IV) Diğer türlü, tekrar baskıları bile epeyce uzun aralıklarla yapılan bu eserler, yeni nesil okurun gündemine girme şansı maalesef bulamıyor. (V) Şans eseri bu eser ve yazarlarla karşılaşanlar ise bu yapıtlara ön yargı ile yaklaşıyorlar. (VI)

Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine “Çünkü hiç kimsenin okumadığı, bilmediği ve hacimleriyle göz korkutan bu eserleri okumanın zaman kaybı olacağını düşünüyorlar.” cümlesi getirilmelidir?

Aşağıdakilerin hangisinde birinci cümledeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam ikinci cümlede yoktur?

Kültür, nasıl ki okuduklarımızı, çeşitli biçimlerde edindiğimiz bilgileri unuttuktan sonra bizde kalan şeyse şiir de öyle olmalıdır. Yani şiirde düşünce, görüş ya da göndermeler suyun üstünde değil, derinlerinde yer almalı; şiir bakınca değil, dalınca görülebilecek bir arka plana sahip olmalıdır. Çünkü gerçek şair, bilgiyi, görüşü okurun gözüne sokmaz. Başkasından yaptığı alıntıları aynen kullanmaz. Bağıran, buyurgan bir şiir, okuru bilgi yığışımının altında bırakabilir.

Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

I. Hepimiz, içinde bulunduğumuz topluluk tarafından kabul görme ve onaylanma eğiliminde olduğumuz için çoğu zaman yeterli birikimimizin olmadığı konularda fikir beyan edip hiç ilgimizin olmadığı alanlarla yakından ilgileniyormuş gibi görüşler ileri sürebiliyoruz.

II. İngiltere merkezli bir kurumun yaptığı araştırmaya göre yetişkinlerin %41’i, okumadıkları kitapları okuduklarını iddia ediyor; gerçekte ise bu kişilerin okuduğunu iddia ettiği bu kitaplar hakkında ya hiçbir fikri yok ya da bu kişiler kulaktan dolma bilgilere sahip.

Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Seçebileceği birçok (I) bölüm olmasına rağmen bir hayli (II) düşündükten sonra mimarlık fakültesini tercih etmişti. Okurken derslerde zorlandığı için bir ara (III) bırakmayı düşünse de birden bire (IV) karar vermek istemediği için bu durumu zamana bıraktı. Bir süre sonra mimarlığın herhangi bir (V) bölüm gibi olmadığını, ilgi ve yetenek gerektirdiğini anladı.

Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

I. Bilinçsiz şekilde yapılan yoğun egzersiz veya ağır spor, çeşitli sakatlanmalara hatta ölüme yol açabilir.

II. Bu nedenle egzersizlere başlamadan önce egzersizlerin özellikle kalp, solunum, damarlar ve kaslar üzerindeki etkilerinin iyi bilinmesi gerekir.

Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?

Çocukların, Türkçenin yazım ve imla kurallarını (I) uygulamalı olarak öğrenmelerini (II) sağlayacak seminerler yapıyorum. Seminer sonunda onların, yazdıklarını kendilerinin değerlendirmeleri, (III) böylece yaptıkları hataları (IV) görmeleri (V) benim en önemli beklentim. Çünkü bu şekilde öğrenmenin daha kalıcı olduğuna inanıyorum.

Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi “iyelik eki” almamıştır?

Boğaziçi, gizli saklı (I) (niteleme sıfatı) yerleri, akıp giden kıyıları ve bitmez sürprizleri ile (II) (edat) her yaştan sevdalılarına sonsuz bir davet sunar. Boğaziçi sevgisi (III) (soyut isim) ile dolu olanlar bu davete karşılık verirler çağlar boyu. Doğa ile insanın bu bitmez raksı, kendine (IV) (dönüşlülük zamiri) özgü bir kültür ve yaşam biçimi doğurmuştur. Bu yaşam biçimini merak edenler akın eder Boğaziçi’ne. Peki, bu güzelliklerin tadına varmak için bir (V) (belgisiz sıfat) gün yeter mi? Elbette yetmez; haftalar, aylar bile yetmez.

Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin türü ayraç içinde yanlış gösterilmiştir?

Edebî deneyimlerin farklı arayışlar, etkileşimler, sınır aşma çabaları ile yeni mecralara açıldığı günümüzde eleştiri de çeşitlenmiş ve farklı anlamlar kazanmış durumda. Mutlak bir değerlendirme tavrı ve mutlak bir yargı ile yapıtı olumlu olumsuz, iyi-kötü, güzel-çirkin gibi kategorilere ayıran köşeli eleştiri anlayışı artık tarihe karıştı. Yapıtta var olanı, çeşitli yöntemlerle, derinlikli bir biçimde ortaya koymak daha önemli.

Aşağıdakilerin hangisinde bu parçada karşı çıkılan eleştiri anlayışı örneklendirilmemiştir?

Fotoğrafçı aceleciydi, güneş iyice yükselmeden çalışmak istiyordu. Köşebaşlarında ışığın ve gölgenin ona sürprizler hazırlamakta olduğunun farkında idi. Mimarın o denli acelesi yoktu. Onun aklında sokakları, evleri, avluları yakından görerek kasabanın mimari yapısı hakkında bilgi sahibi olma düşüncesi vardır.

Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Bilgi (I) çağında insanlık her (II) gün büyük miktarlarda veri üretiyor ve bunları (III) sürekli depoluyor. Tüm bu dijital verilerin saklandığı diskler, “sunucu çiftliği” adı verilen ve dünyanın ücra köşelerinde geniş (IV) alanlara yayılan tesislerde tutuluyor. Saklanan bilgilerin korunması ise ciddi bir kaynak harcaması gerektiriyor. Üstelik veriler hızlıca (V) bozulduğu için, periyodik olarak yeni sabit disklere kopyalanarak korunmalıdır. Bu (VI) da sunucu çiftliklerinin ileride yeryüzünün daha geniş alanlarını kaplayacağı ve kaynak harcayacağı anlamına geliyor.

Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangileri tür bakımından aynıdır?

(I) Doğal yapısı bozulmamış akarsular ve dereler içerisinde pek çok ölü ağaç bulunur. (II) Ölü ağaçlar, akarsuların içerisindeki tüm yaşam alanlarının yaklaşık yarısını oluşturur. (III) Bu ağaçlar, kumlu tabana sahip akarsularda, küçük hayvanların tutunup kaldıkları ve böceklerin yumurtalarını bıraktıkları yer olarak da işlev görür. (IV) Bu ağaçlar, organik maddeleri tutarak akarsudaki yaşam döngüsünü korur. (V) Dolayısıyla bu ağaçların, akarsularda asla göz ardı edilemeyecek çok önemli işlevleri vardır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili bölüm çıkarılırsa cümlenin öge sayısı değişir?

I. Bu yöntemde yerin metrelerce altında bulunan ve petrol, doğal gaz içeren kayalara sıvı pompalanıyor ve kaya çatlatılıyor.

II. Ancak petrol ve doğal gaz sondajlanırken kayalara gönderilen su, fay hatları üzerindeki baskıyı iyice artırarak fayın kırılmasına ve deprem oluşmasına neden oluyor.

III. Çatlayan kayaların içindeki petrol ve doğal gaz, sondaj yapılarak yeryüzüne çıkarılıyor.

IV. İnsan kaynaklı bu tarz depremler özellikle de kaya gazının yoğun çıkarıldığı Arkansas’ta ve dünyanın farklı bölgelerinde son yıllarda çokça karşımıza çıkabiliyor.

V. Hidrolik kırılma, açılan bir kuyudan petrol ya da doğal gaz çıkarılmasında kullanılan özel bir yöntem.

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı ve kurallı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında cümlelerden hangisinin yeri değişmez?

Fuat ( ) elindeki belgelerle binanın üçüncü katına çıktı ( ) kapısında “İnsan Kaynakları” yazan, şeffaf camlı bir odadan içeri girdi. Odada birkaç kişi vardı. Orta yaşlı, gözlüklü bir adam sert bir sesle şunu dedi ( ) “Buyrun, kime bakmıştınız ( )” Adamın sesi o kadar ürkütücüydü ki Fuat, bir an geri dönmeyi düşündü ancak kendini toparlayarak elindeki belgeleri adama uzattı ( )

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

Günümüz öykücülerinin aktüel ya da politik konulara yakınlık duydukları söylenemez. Hatta kimi romancılar da bu konuları anlatmaktan kaçarak onları sinemaya veya popüler romana bırakıyorlar. ----. Gerçek ise elbette ki bu değil. Politik, toplumsal, güncel konular hiç şüphesiz edebiyatın malzemesi yapılabilir. Bu, romanı sanat kılan niteliklerinden ödün vermeden yapıldığında neden sorun oluştursun? Nitekim kalıcılığı yakalamış nice romanda dönemin siyasi, sosyal olaylarına göndermeler ya da eleştiriler yok mu? Dostoyevski, Suç ve Ceza’da dönemindeki sosyal adaletsizliği yerden yere vurmuyor mu ya da Marquez, yaşanan iç savaşın dehşetini duyumsatmıyor mu? Şimdi bu yazarların sanatsal kimliğinin tartışmalı olduğu söylenebilir mi?

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre

I. Güncel konularda yapıtlar vermenin okur avcılığına soyunmak anlamına geldiğini unutuyorlar

II. Güncel konulardan uzaklaşmanın, okur kitlesine sırtını dönmek anlamına geleceğini göz ardı ediyorlar

III. Popüler konularda roman ya da öyküler kaleme alan yazarlar ise güncele takılıp kalmanın kendi yazınsal kimliklerine zarar vereceğine inanmıyor

IV. Bu konulardan uzak duran yazarların bilinçaltında, bu tür metinlerin, onları sanattan uzaklaştıracağına yönelik bir kaygı var

yargılarından hangileri getirilmelidir?

Dağcılık sporuyla ilgilenenler bilir. Bu sporun felsefesi, yapılış şekli farklıdır. Çünkü dağcılıkta diğer spor dallarında olduğu gibi zirveye ulaştığınızda sizi alkışlayan yoktur. Bundan dolayı insanların kendi iç dünyalarıyla ve doğayla baş başa kaldığı çok özel bir spor dalıdır dağcılık.

Bu parçada numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Shakespeare, Avrupa’da romantik edebiyatın kaynağı ve müjdecisi olarak anılan gelmiş geçmiş en büyük yazarlardan biri. Yüzyıllardan beri yapıtlarına dair pek çok inceleme ve yorum kaleme alındığı hâlde, her zaman yeni bir yoruma konu oluyor; yorumlandıkça yapıtlarının anlamları çoğalıp genişliyor. Shakespeare, en yanılmaz eleştirmen olan zamanın bilge ışığında sonsuza kalacak nitelikteki şiirleri ve oyunlarıyla edebiyat tarihinde parıldarken bir yandan da içinde yaşadığımız modern zamanlara ve farklı kültürlere da damgasını vurmaya devam ediyor. Çağımızda pek çok Shakespeare uyarlaması yapılıyor, oyunları en modern teknikler ve bakış açılarıyla sahneye konuluyor. Film senaryolarına, baleye, operaya, rock müzik yapıtlarına, çizgi filmlere, çizgi romanlara uyarlanabiliyor. O âdeta sonsuz bir kaynak, uçsuz bucaksız bir evren olarak var oluyor edebiyatın ve insanlığın belleğinde.

Bu parçadan Shakespeare’le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yer tamlayıcısında fiilimsi (eylemsi) yoktur?

Bir çalışmada, 124’ü kadın, 133’ü de erkek olmak üzere toplam 257 katılımcının, gelişigüzel biçimde dağıtılan ve kimi şiddet içeren kimi de içermeyen video oyunlarını 20 dakika boyunca oynamaları isteniyor. Oyunun ardından çeşitli fizyolojik ölçümlerden geçen katılımcıların tümüne, gerçek hayattan ya da filmlerden alınan şiddet sahneleri izlettiriliyor, sonra ölçümler yineleniyor. Ölçümlerde şiddet içeren oyunları oynayanlarda, gerçek şiddete verilen duygusal tepkilerin ciddi ölçüde düştüğü gözleniyor. Araştırmacılara göre bu, grubun yalnızca 20 dakikalık bir oyunla bile şiddete "alışıp" tepkisiz kalabildiğinin ciddi bir göstergesi. Bu alışma durumundaysa kişilerde zamanla şiddet eğilimleri, şiddeti normalleştirme ve psikopatlık gibi davranış bozuklukları ortaya çıkabiliyor.

Bu parçada söz edilen çalışma, aşağıda verilenlerden hangisini ispatlamak için yapılmış olabilir?

Taş Devri’nden bugüne Ankara, Anadolu uygarlıklarıyla şekillendi; Galatları, Persleri ve Romalıları tanıdı, Büyük İskender’i ağırladı. 1923’ün ekiminden bu yana da başkent unvanıyla yoluna devam ediyor.

Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?

Aşağıdakilerden hangisinde yapılan açıklama ile noktalama işaretinin kullanımı birbirine uymamaktadır?

Türkiye’de müziğe idealist bir şekilde bakıyorsanız bu idealin maddi anlamda bir geri dönüşü çoğu zaman olmaz. Nitekim bu müzisyen de tüm müzik serüveni boyunca bu durumun sıkıntısını çekmiştir. Ancak o, bu durumdan hiç şikâyet etmemiş; samimiyetsiz bir müzik üretmek yerine, inandığı ve beğendiği şarkıların peşine düşmüş; akıntıya kürek çekmeyi göze almıştır. Gerektiğinde gitar dersi vermiş, kitap çevirmiş ama müziğini basitleştirmemiş, samimiyetinin kaybolmasına izin vermemiştir. Bugün Türkiye pop müzik tarihinin mihenk taşlarından biri olan “Benimle Oynar mısın” albümü ilk yayımlandığı dönemde bugün için komik görünecek bir satış rakamı yakalamış. Buna rağmen o, çizgisini bozmadan ve ana akım içerisinde olmadan az ama nitelikli bir kitleye müzik yapmıştır. Müziğe olan saygısı ve idealist duruşu sebebiyle, Türkiye’nin bütün kalburüstü müzisyenleri onun albümlerinde gönüllü olarak yer almışlar, konserlerinde çalmışlar.

Bu parçada sözü edilen müzisyenle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Kuş fotoğrafçılığına niyetlendiyseniz çok zor bir işe soyunduğunuzu bilmeniz gerekir. Kuş türlerinin özelliklerini ve davranışlarını gösteren kaliteli fotoğraflar çekmek zor. Bu, fazlasıyla sabır, bilgi ve emek isteyen bir iştir. Çekmek istediğiniz kuşlar, “Şu tarafa bak, başını biraz eğ, sen biraz geride dur, ışığa dön…” diyebileceğiniz modeller değildir. Çoğunlukla onların hazırladığı şartlarda ve onların tolerans gösterdiği mesafelerden çekim yapmak durumundasınız. Işığı, açıyı, fonu ve diğer çekim şartlarını kuşlar ve doğa belirler. Bu noktadan sonra size düşense şartları iyi değerlendirip, bilgiyle birleştirerek en iyi fotoğrafları alabilmektir.

Bu parçaya göre kuş fotoğrafçılığının zor olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Kimi çevreciler, insanı, yaşadığı çevreyi daha çok, tahrip eden ve sadece tüketen bir unsur olarak görmektedirler. Oysa insan yalnızca bulunduğu çevreyi yok eden bir varlık değil, ona değer katan ve ruh veren en temel unsurdur. Koruma-kullanma dengesi bozulmadığı ve suistimallerin yaşanmadığı bir dünyada çevre insanla güzelleşmekte, onun varlığıyla anlam kazanmaktadır. Kaynakları israf etmeden ölçülü ve dengeli olarak tabiattaki nimetlerden yararlanmak, insanoğlunun en temel hakkı olmalıdır. Bu gerçeğe rağmen, insanı doğal çevreden tümüyle soyutlayarak ve onu bu hakkından mahrum bırakarak korumacılık yapmanın bir anlamı yoktur. Ne yazık ki günümüzde bu anlamda korumanın ve korumacılığın pek çok yanlış uygulamaları ve örnekleri bulunmaktadır.

Bu parçada konuşan kişi aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?

Plastik atıkların çoğunlukla şehirlerde üretildiğini, bu nedenle plastik kirliliğinin nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu bölgelerde yaşayan canlılar için sorun oluşturduğunu düşünebilirsiniz. Ancak plastik atıklar rüzgâr, su yolları, akıntılar ve gelgitler ile çok uzak bölgelere taşınmaktadır. Yapılan bir araştırma, dünya genelinde üretilen plastiklerin %1,5-4,5’inin okyanuslara taşındığını gösteriyor. Okyanus yüzeyindeki plastik parçacıklarının miktarı ise okyanuslara giren plastik miktarından çok daha az. Yani okyanuslardaki plastik atıkların büyük kısmı kayıp. Bilim insanları mikro ölçekteki plastik parçacıklarını deniz canlılarının yediğini, böylece korkunç zararları olan plastik atıkların besin zincirine dâhil olduğunu düşünüyor.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

(I) Yapay zekâ, gündelik yaşamımıza katkılarıyla son dönemin en popüler ve ilgi çekici konularından biri hâline geldi. (II) Şöyle ki internet arama motorlarında, navigasyonlarda, yeni ürünler araştırdığımız alışveriş sitelerinde pek çok yapay zekâ sistemi bulunuyor. (III) Bu sistemlerin çalışması ile yaşamımız kolaylaşıyor ve yaşam kalitemiz artıyor. (IV) Artık hizmet sunucu firmalar, kullanıcı memnuniyetini artırmak ve operasyon maliyetlerini azaltmak için yapay zekâ çalışmalarına daha çok yatırım yapmaya başladı. (V) Bütün bu yatırımların gelecekte yaşamımızı önemli ölçüde değiştireceği öngörülmektedir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Öğretmen sınıfta öğrencilere “Bilgisayar yararlı mı yoksa zararlı mıdır?” diye sormuş, öğrenciler de aşağıdaki yanıtları vermiştir: • Ali: “Bilgisayar çağımızın en önemli teknolojik buluşudur, zararlı yönleri olmakla birlikte faydalı olduğunu düşünüyorum.” • Selim: “Bilgisayar ve internet milyarlarca insanın kullandığı önemli bir teknoloji. Çağımızda bu teknolojiden kaçmak mümkün değildir.” • Mehmet: “Amerikalı bir düşünür bilgisayarın insanı yalnızlığa ittiğini ve mutsuz hâle getirdiğini söylüyor. Ben de onunla aynı düşüncedeyim.” • Elif: “Bazı kişiler bilgisayarın zararlı olmadığını, insanın bu teknolojiyi kullanmayı bilmediğini söylüyor. Ben farklı düşünüyorum. Bilgisayar insana fiziksel ve ruhsal olarak zararlar veriyor.”

Öğrencilerin görüşleriyle ilgili olarak

I. Elif, görüşlerini tartışma tekniğinden yararlanarak vermiştir.

II. Selim, kişisel görüşler ileri sürmüştür.

III. Mehmet, görüşünü dolaylı anlatıma başvurarak ortaya koymaktadır.

IV. Tüm öğrenciler görüşlerini karşılaştırmalı olarak belirtmiştir.

yargılarından hangileri söylenemez?

(I) Son yıllarda dünyanın pek çok yerinde doğal yaşam alanları ya yok oluyor ya da parçalanıyor. (II) Bu parçalanma otoyol yapımı, yeni yerleşim yerlerinin kurulması, ağaç kesilmesi, yeni tarım alanlarının açılmasıyla oluşabileceği gibi yangın, sel vb. doğa olayları sonucunda da oluşabiliyor. (III) Doğal alanlardaki bu tahribat, belli bir düzen içinde yaşayan canlı türlerini tehdit ediyor. (IV) Doğal yaşam alanlarını kaybeden bazı türlerin ya nüfusu azalıyor ya da tamamen soyu tükeniyor. (V) Doğal yaşam alanı bozulan ya da kirlenen kimi türler mevcut duruma ayak uydurmak için yeni davranış biçimleri ve refleksler geliştiriyor. (VI) Bu tükeniş, uzun vadede doğadaki türlerin birbiriyle etkileşimi sonucu canlı yaşamının devamını sağlayan dengenin bozulmasına ve insan yaşamını tehdit eden çevre felaketlerine yol açıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Reklamlar insanları gereksinim duymadıkları şeyleri satın almaya zorluyor. Gereksinim duydukları ürünler hakkında ise çoğunlukla yanlış bilgilendiriyor. Reklam, ürünün maliyetini artırıyor. Ağır reklam giderleri nedeniyle yeni işletmelerin pazara girme özgürlükleri engelleniyor. Ayrıca reklam yüzünden belli markaların ürünleri ön plana çıkarılarak haksız rekabet ortamı oluşturuluyor, bu da ürün pazarında tekelleşmeye yol açıyor. Buna karşın reklam, talep yaratarak ya da talebi artırarak üretim artışını sağlıyor; dolayısıyla da istihdam artışını sağlayarak refah düzeyinin yükselmesine katkıda bulunuyor. Rekabet ortamını canlandırarak ürünlerin daha uygun fiyatlarla satılmasını sağladığı gibi kalitenin yükselmesine, çeşitli alternatifler arasından seçim yapmaya imkân tanıyor.

Bu parçanın konusu en doğru biçimde aşağıdakilerin hangisinde belirtilmiştir?

Bir editör olarak yayımlanacak kitapları seçerken öncelikle kitabın, yayınevinin çizgisini temsil etmesi ana kriterimiz. Sonra yayımlanacak kitabın kültür tarihinde bir karşılığının, kendi şartları içinde bir temsil kudretinin olması geliyor. Hangi yüzyılda yazılmış olursa olsun bugüne hitap eden ahlaki, edebî ve kurgusal özelliklerinin olması; dil zevki taşıması, metindeki anlatımının benzerlerine göre farklı olması gibi özellikler bizim o eseri yayımlamak için aradığımız kriterlerden bazıları. Bu anlamda, yayımladığım eserler arasında keşke yayımlamasaydım, dediğim çok az kitap var.

Bu parçada konuşan editörün, seçtiği kitaplarda

I. Yayınevinin yayın anlayışına karşıt olmaması

II. Yazınsal niteliklerinin bulunması

III. İçinde bulunulan döneme katkı sağlayacak, bilgi ve yorumlara yer vermesi

IV. Yazarının yayın dünyasında bilinirliğinin olması

V. Kendine özgü özelliklerinin bulunması

niteliklerinden hangilerini aradığı söylenemez?

32. - 33. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Yazar; Marquez, Cortazar, Rulfo gibi Latin Amerikalı yazarların toplumsal acıları dillendirirken izledikleri büyülü gerçekçilik yöntemini uyguluyor öykülerinde. Büyülü gerçekçilik içinde başka boyutlar kazanan olay ve yaşantılar; düşlerle gerçeklerin yan yana işlendiği öykü metinlerinin masalsı atmosferinde etkili ve güçlü bir edebiyat estetiğine dönüşüyor. O, metinlerinde doğaya, nesnelere, insan dışındaki varlıklara, kavramlara kişilik kazandırarak onları canlandırıyor; bir dil cambazı gibi davranıyor yazarken. Kalemini sihirli değnek gibi kullanıyor ancak bunu sadece hüner sergilemek ya da metni süslemek amacıyla değil, hakikate yeni boyutlar ve derinlikler kazandırmak maksadıyla gerçekleştiriyor. Mecazlar, benzetmeler, istiarelerle sözcüklere yepyeni ve parlak yüzler geçiriyor; böylece metnin yazınsal değerini yükseltiyor. Öykü finallerinin çarpıcı ve sürprizli olması, ruhumuzda iz bırakıyor. Düzayak anlamlar olmadığı gibi, dümdüz bir kurgu da yok onun öykülerinde. Dile getirdiği gerçeklerin farklılık kazanıp dönüşerek masalsı bir atmosfer içinde okuru etkilemesi ve toplumsal/bireysel öz eleştirilere yer vermesi yazarın önemli bir başarısıdır.

Bu parçadan sözü edilen yazar ve yapıtıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

32. - 33. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Yazar; Marquez, Cortazar, Rulfo gibi Latin Amerikalı yazarların toplumsal acıları dillendirirken izledikleri büyülü gerçekçilik yöntemini uyguluyor öykülerinde. Büyülü gerçekçilik içinde başka boyutlar kazanan olay ve yaşantılar; düşlerle gerçeklerin yan yana işlendiği öykü metinlerinin masalsı atmosferinde etkili ve güçlü bir edebiyat estetiğine dönüşüyor. O, metinlerinde doğaya, nesnelere, insan dışındaki varlıklara, kavramlara kişilik kazandırarak onları canlandırıyor; bir dil cambazı gibi davranıyor yazarken. Kalemini sihirli değnek gibi kullanıyor ancak bunu sadece hüner sergilemek ya da metni süslemek amacıyla değil, hakikate yeni boyutlar ve derinlikler kazandırmak maksadıyla gerçekleştiriyor. Mecazlar, benzetmeler, istiarelerle sözcüklere yepyeni ve parlak yüzler geçiriyor; böylece metnin yazınsal değerini yükseltiyor. Öykü finallerinin çarpıcı ve sürprizli olması, ruhumuzda iz bırakıyor. Düzayak anlamlar olmadığı gibi, dümdüz bir kurgu da yok onun öykülerinde. Dile getirdiği gerçeklerin farklılık kazanıp dönüşerek masalsı bir atmosfer içinde okuru etkilemesi ve toplumsal/bireysel öz eleştirilere yer vermesi yazarın önemli bir başarısıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın altı çizili sözde belirtilen anlatım özelliğine örnek oluşturmaz?

Muhabir: (I) ---- Bilim adamı: — Canlılarda 24 saatlik metabolik ve fizyolojik olayları düzenleyen bir sistem olan biyolojik saatin mekanizması ve sağlık üzerine etkisi, temel çalışma konum. Bunun yanında ışık ile hücrelerde birtakım olayların kontrolü için uygulamalar geliştirmeye çalışıyoruz. Bu araştırmalara dair sonuçlar, biyolojik saatin insan sağlığına etkisi ile ilgili olduğundan sağlık bilimleri alanlarında kullanılabilir. Buradan elde edilecek bilgiler ile biyolojik saati düzenlemeyi hedefleyen ilaçlar geliştirilebilir. Muhabir: (II) ---- Bilim adamı: — Son iki yılda yaygınlaşan teknikler sayesinde hücrelerde istenilen bir genin kolayca değiştirilebilmesi mümkün oldu. Yeni geliştirilen gen değiştirme teknolojilerini kullanarak hücrelerde biyolojik saat genlerinin bozulmasının etkilerini sistematik olarak inceliyoruz. İncelemelerimizin sonuçları, hastaların mutasyonlarına ve kanser evresine göre hangi tip kemoterapi ilaçlarının daha etkin olabileceğine dair yapılacak araştırmalarda kullanılabilir.

Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

35. - 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Oryantiring, harita ve pusula kullanarak harita üzerinde işaretlenmiş kontrol noktalarını arazide en hızlı şekilde bulmayı gerektiren bir spor dalıdır. (II) Sporcular, hedef noktasına ulaşabilmek için istediği rotayı seçebilir. (III) Sporcuların gidilebilecek en iyi rotayı belirlemeleri, harita özellikleri ile arazi özelliklerini eşleştirebilmeleri ve bunları hatasız ve doğru şekilde uygulamaları gerekir. (IV) Bu spor, engebeli ya da ormanlık alanlarda, parklarda veya kumlu arazilerde yapılabilir. (V) Bu sporda başarılı olmak isteyen sporcuların kusursuz harita okuma, tam konsantrasyon ve hızlı karar verme yetilerini bir arada kullanmaları şarttır. (VI) Oryantiring sporunu benzerlerinden ayıran en önemli unsur, koşarken takip edilecek birinin veya izlenecek belli bir yolun olmamasıdır. (VII) Yani sporcunun elinde yalnızca bir harita, önünde sınırsız seçenek vardır; sporcu kendi yeteneğini kullanarak ve rakiplerinin hatalarından yararlanarak bitiş noktasına en kısa sürede varmaya çalışacaktır.

Bu parçadan oryantiringle ilgili olarak

I. Fiziksel olduğu kadar zihinsel yeterlilik gerektirdiği

II. Katılan sporcuların aynı yaş grubunda olması gerektiği

III. Sınırları belirlenmiş bir güzergâhın olmadığı

IV. Farklı arazilerde yapılabileceği

V. Benzer spor dallarına göre daha zorlayıcı olduğu

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

35. - 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Oryantiring, harita ve pusula kullanarak harita üzerinde işaretlenmiş kontrol noktalarını arazide en hızlı şekilde bulmayı gerektiren bir spor dalıdır. (II) Sporcular, hedef noktasına ulaşabilmek için istediği rotayı seçebilir. (III) Sporcuların gidilebilecek en iyi rotayı belirlemeleri, harita özellikleri ile arazi özelliklerini eşleştirebilmeleri ve bunları hatasız ve doğru şekilde uygulamaları gerekir. (IV) Bu spor, engebeli ya da ormanlık alanlarda, parklarda veya kumlu arazilerde yapılabilir. (V) Bu sporda başarılı olmak isteyen sporcuların kusursuz harita okuma, tam konsantrasyon ve hızlı karar verme yetilerini bir arada kullanmaları şarttır. (VI) Oryantiring sporunu benzerlerinden ayıran en önemli unsur, koşarken takip edilecek birinin veya izlenecek belli bir yolun olmamasıdır. (VII) Yani sporcunun elinde yalnızca bir harita, önünde sınırsız seçenek vardır; sporcu kendi yeteneğini kullanarak ve rakiplerinin hatalarından yararlanarak bitiş noktasına en kısa sürede varmaya çalışacaktır.

Oryantiringin ele alındığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

37. - 39. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Organik tarım; ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelen insana ve çevreye dost bir üretim şeklidir. (II) Organik tarım yüksek girdi kullanımına dayalı endüstriyel tarımın insan sağlığı, ekonomi ve çevre açısından ortaya çıkardığı olumsuz sonuçların karşısında alternatif olarak ortaya çıkmıştır. (III) Kaynakları en iyi şekilde kullanarak yanlış uygulamalar sonucu bozulan doğal dengeyi korumayı amaçlayan bu tarım biçiminde sentetik kimyasal gübrelerin, ilaçların ve hormonların kullanımı yasaklanmıştır. (IV) Bunların yerine nitelikli ürün almak için toprak verimliliğini artıracak yeşil gübreye, organik atıkların gübre olarak kullanımına ve biyolojik kontrol gibi yöntemlere başvurulmuştur. (V) Organik tarım yöntemleriyle ortaya çıkan her ürün “organik” değildir. (VI) Bir ürünün “organik” olabilmesi için organik tarıma uygun olarak yetiştirildiğinin bağımsız bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu tarafından denetlenip onaylanması gerekir. (VII) Aksi takdirde bu ürün hiçbir kimyasal kullanılmadan yetiştirilse ya da kendi doğal ortamında üretilse dahi organik ürün sayılamaz. (VIII) Hatta bir ürünün yalnızca üretim aşamasının değil, satın alma, depolama, işleme, paketleme ve satış aşamalarının da yine bağımsız kurumlar tarafından denetlenmesi gerekmektedir.

Bu parçadan organik tarımla ilgili olarak

I. Dünyada ve ülkemizde son yıllarda hızlıca yaygınlaştığı

II. Uygulanmasının endüstriyel tarıma göre daha kolay olduğu

III. Çeşitli açılardan endüstriyel tarımdan avantajlı olduğu

IV. Doğal dengenin korunmasında rolü olduğu

yargılarından hangileri çıkarılamaz?

37. - 39. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Organik tarım; ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelen insana ve çevreye dost bir üretim şeklidir. (II) Organik tarım yüksek girdi kullanımına dayalı endüstriyel tarımın insan sağlığı, ekonomi ve çevre açısından ortaya çıkardığı olumsuz sonuçların karşısında alternatif olarak ortaya çıkmıştır. (III) Kaynakları en iyi şekilde kullanarak yanlış uygulamalar sonucu bozulan doğal dengeyi korumayı amaçlayan bu tarım biçiminde sentetik kimyasal gübrelerin, ilaçların ve hormonların kullanımı yasaklanmıştır. (IV) Bunların yerine nitelikli ürün almak için toprak verimliliğini artıracak yeşil gübreye, organik atıkların gübre olarak kullanımına ve biyolojik kontrol gibi yöntemlere başvurulmuştur. (V) Organik tarım yöntemleriyle ortaya çıkan her ürün “organik” değildir. (VI) Bir ürünün “organik” olabilmesi için organik tarıma uygun olarak yetiştirildiğinin bağımsız bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu tarafından denetlenip onaylanması gerekir. (VII) Aksi takdirde bu ürün hiçbir kimyasal kullanılmadan yetiştirilse ya da kendi doğal ortamında üretilse dahi organik ürün sayılamaz. (VIII) Hatta bir ürünün yalnızca üretim aşamasının değil, satın alma, depolama, işleme, paketleme ve satış aşamalarının da yine bağımsız kurumlar tarafından denetlenmesi gerekmektedir.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

37. - 39. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Organik tarım; ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelen insana ve çevreye dost bir üretim şeklidir. (II) Organik tarım yüksek girdi kullanımına dayalı endüstriyel tarımın insan sağlığı, ekonomi ve çevre açısından ortaya çıkardığı olumsuz sonuçların karşısında alternatif olarak ortaya çıkmıştır. (III) Kaynakları en iyi şekilde kullanarak yanlış uygulamalar sonucu bozulan doğal dengeyi korumayı amaçlayan bu tarım biçiminde sentetik kimyasal gübrelerin, ilaçların ve hormonların kullanımı yasaklanmıştır. (IV) Bunların yerine nitelikli ürün almak için toprak verimliliğini artıracak yeşil gübreye, organik atıkların gübre olarak kullanımına ve biyolojik kontrol gibi yöntemlere başvurulmuştur. (V) Organik tarım yöntemleriyle ortaya çıkan her ürün “organik” değildir. (VI) Bir ürünün “organik” olabilmesi için organik tarıma uygun olarak yetiştirildiğinin bağımsız bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu tarafından denetlenip onaylanması gerekir. (VII) Aksi takdirde bu ürün hiçbir kimyasal kullanılmadan yetiştirilse ya da kendi doğal ortamında üretilse dahi organik ürün sayılamaz. (VIII) Hatta bir ürünün yalnızca üretim aşamasının değil, satın alma, depolama, işleme, paketleme ve satış aşamalarının da yine bağımsız kurumlar tarafından denetlenmesi gerekmektedir.

Bu parçaya göre, üretilen bir ürünün organik sayılması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

I. Yeşil deniz kaplumbağaları, iklim değişikliği yüzünden ciddi ölçüde tehdit altında. Kaplumbağalarda genellikle, yuvanın daha altta kalan, daha serin kısmındaki yumurtalardan erkek yavrular çıkıyor. Küresel ısınmanın etkisiyle sıcaklıkların artması, yumurtalardan sadece dişi yavruların çıkmasına ya da sıcaklık belli bir noktayı aştığında hiçbir yavrunun sağ kalmamasına sebep olabiliyor.

II. Akdeniz uzun balinası, açık denizlerden kıyı sularına Akdeniz’in çok çeşitli habitatlarında bulunuyor. Balinalar çevresel koşullardan ve avlarının dağılımından da büyük ölçüde etkileniyor. Son yıllarda küresel ısınmanın etkisiyle deniz suyu sıcaklıklarındaki artış Akdeniz uzun balinasının avladığı tek tür olan kuzey krilinin dağılımını etkiliyor. Balinalar, ya krillerin daha çok bulunduğu serin sulara göç edecek ya da yok olup gidecek.

Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?