8.Sınıf LGS Fen Bilimleri Deneme Sınavı 17

Bilgi: Aynı miktarda enerji taşıyan ışınların Dünya yüzeyinde temas ettiği alanların büyüklükleri birbirinden farklıdır.

Aşağıdaki şekilde eşit miktarda enerji taşıyan güneş ışınları K, L ve M ile temsil edilmiştir.

K, L ve M ışınlarının Dünya üzerinde temas ettiği alanların farklı büyüklüklerde olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

Bilgi: Dünya üzerinde mevsimlerin başlangıcı ile ilgili önemli tarihler bulunur. Bu tarihler; 21 Haziran, 21 Aralık, 21 Mart ve 23 Eylül’dür. 21 Haziran’da Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi başlar ve en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır. Aynı tarihte Güney Yarım Küre’de kış mevsimi başlar ve en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.

Metehan, yerküre üzerinde K, L, M ve N noktalarını şekildeki gibi belirtmiştir.

K, L, M ve N noktalarındaki gece ve gündüz süreleri ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

Yüksek basınç bölgesinden alçak basınç bölgesine doğru yer değiştiren hava hareketine rüzgâr denir. Kara ve denizler Güneş’ten aynı miktarda ısı almalarına rağmen aynı şekilde ısınıp soğumazlar. Karalar, denizlere göre daha çabuk ısınıp daha çabuk soğur. Kara ve deniz arasında sıcaklık etkisiyle basınç farkı oluşur. Basınç farkından dolayı hava yatay ve dikey yönlü hareket eder.

Aşağıda K ve L bölgeleri arasında havanın yatay yönlü hareketi gösterilmiştir.

Buna göre K ve L bölgelerindeki havanın dikey yönlü hareketi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Greenpeace: İstanbul’da Son 40 Yılın En Sıcak Kasım Ayını Yaşıyoruz.

İstanbul’da son 40 yılın en sıcak Kasım ayı yaşanıyor. Kasım ayının başından bu yana güneşli ve sıcak günler geçiren İstanbul’da havanın sıcaklık ortalaması 20 derecenin üzerinde. Sebebi ise iklim değişikliği. Meteoroloji tarafından açıklanan verilere göre içinde bulunduğumuz Kasım ayında İstanbul’daki sıcaklık ortalaması 21,7 derece. Oysa 1981’den beri yapılan ölçümlerde İstanbul’da Kasım ayının sıcaklık ortalaması 11,7 derece idi.

Türkiye’de iklim değişikliğinin görülür etkileri arasında,

I. Türkiye’nin tamamında Ekim ayında sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde olması

II. Türkiye’deki barajların doluluk oranlarında son yıllarda belirgin bir düşüş gözlenmesi

III. Ülke genelinde nisan ayında çiçek açması gereken ağaçların kasım ayında çiçek açması

verilenlerden hangileri gösterilebilir?

Hücrede çekirdek içinde bulunan kalıtım maddeleri şekilde gösterilmiştir.

Özellikleri aşağıda verilen yapılar,

• DNA ve proteinlerin birleşmesi ile oluşan yapı

• DNA’nın görev birimi

• DNA’nın yapı birimi

sırasıyla seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?

Fen bilimleri dersinde DNA molekülünün eşlenmesi ile ilgili verilen model oluşturuluyor.

Bu modelden,

I. Eşlenme sırasında oluşan yeni zincirlerin nükleotid dizilimleri birbiri ile aynıdır.

II. Eşlenme sonucu oluşan DNA moleküllerinin nükleotid dizilimleri birbiri ile aynı olur.

III. Eşlenme tamamlandığında dört adet yeni DNA zinciri oluşmuş olur.

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

Katı maddeler ağırlıkları nedeniyle bulundukları yüzeye kuvvet uygular. Bu kuvvetin etkisiyle basınç oluşur. Oluşan basıncın büyüklüğü zemine uygulanan kuvvet ile doğru ve temas eden yüzey alanı ile ters orantılıdır.

Sıvılar koyuldukları kabın her tarafına yoğunlukları ve yükseklikleri ile doğru orantılı olarak basınç uygular.

Fen bilimleri dersinde öğretmen katı ve sıvı basıncının değişimi ile ilgili aşağıda verilen düzenekleri kuruyor. Yarı yüksekliğine kadar su dolu olan ağzı kapalı kapları ters çeviriyor.

Buna göre kapların zemine yaptıkları katı basıncı ve kap tabanlarındaki sıvı basınçlarının değişimi için ne söylenebilir?

Bilgi: Canlıların belirli ortam koşullarında yaşama ve üreme şansını artıran fiziksel yapılar, davranışlar gibi kalıtsal özellikler kazanmasına adaptasyon denir.

Aşağıda bazı canlılara ait görseller verilmiştir.

Bu canlılar ile ilgili,

I. Kutup ve çöl tilkisinin sahip olduğu adaptasyonların tamamı aynıdır.

II. Çöl faresi ve çöl tilkisinde benzer adaptasyonlar görülür.

III. Kutup tilkisi ve kutup ayısında benzer adaptasyonlar görülmez.

verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

Bir araştırmada bezelye bitkisinin çiçek renginin kalıtımı incelenmiş ve aşağıdaki uygulamalar sırayla yapılarak sonuca ulaşılmıştır.

• Saf döl mor ve beyaz çiçekli bezelyeler çaprazlanarak birinci kuşak elde edilmiştir.

• - - - - ikinci kuşak bezelyeleri elde edilmiştir.

• İkinci kuşakta elde edilen bezelyelerin mor ve beyaz çiçekli olduğu görülmüştür.

Buna göre yukarıda boş bırakılan yer aşağıda verilen ifadelerden hangisi ile tamamlanmalıdır?

Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir. Hakan, bu bilgiyi kullanarak aşağıda verilen hipotezi kuruyor, hipotezine uygun tahmin yapıyor ve yaptığı tahmini kurduğu kontrollü deney düzeneği ile doğruluyor.

Hipotez: Katıların yüzeye uyguladıkları basıncın büyüklüğü cismin ağırlığına bağlı olarak değişir.

Tahmin: Eğer hipotezim doğru ise ağırlıkları farklı, temas yüzey alanları aynı olan cisimlerin yüzeye yaptıkları basınç farklı olur. Yani bir kum havuzuna bırakılan bu cisimlerin kuma batma miktarları farklı olur.

Kontrollü deney: Özdeş tahta blokları birbirine yapıştırarak kum havuzuna bırakmak.

Sonuç: Hipotez doğrulandı.

Buna göre Hakan’ın kurduğu düzenek aşağıda verilenlerden hangisi olabilir?

Yuvarlak ve buruşuk alel genlere sahip olan K ve L bezelyelerinin çaprazlanması sonucu oluşan bezelyelerin fenotipleri tabloda verilmiştir.

Tablodan,

I. ● geni, her durumda buruşuk tohum özelliği kazandırır.

II. ■ geni, her durumda yuvarlak tohum özelliği kazandırır.

III. K ve L bezelyelerinin tohum şekli bakımından fenotipleri aynıdır.

çıkarımlarından hangileri yapılır?

Camponotus Saundersi türü karıncalardan eşsiz bir savunma mekanizması!

Bu karıncalar diğer böcekler tarafından tehdit edildiğinde, vücut duvarını yırtabiliyor. Patlama sonucu karıncaların şişmiş bezlerinden yapışkan ve toksik bir sıvı etrafa yayılıyor. Bu sıvı düşmanını öldürüyor ya da uzaklaştırıyor. Bu davranışı sergileyen karıncalar da anında ölüyor. Ağaçlarda yaşayan bu tür, eşsiz savunma mekanizması nedeniyle patlayan karınca olarak anılıyor. Camponotus Saundersi türü karıncanın davranışından,

I. Kendisini korumayı amaçlamaktadır.

II. Böcekleri yuvasından uzaklaştırarak kolonisini korur.

III. Bu adaptasyon türün neslini devam ettirmesinde etkilidir.

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir. Katıların basıncı temas yüzey alanı ile ters orantılıdır.

Dünyanın güçlü ordularında olduğu gibi Türk Silahlı Kuvvetleri’nin de caydırıcı güçlerinden biri tanklardır. Yıllardan beri Alman ve Amerikan tankı kullanan TSK, yerli üretim Altay tankına geçiş yapmaya hazırlanıyor.

Özellikleri:

• Tankta dört kişilik mürettebat görev alacak.

• Tankın kütlesi 65 ton olarak tahmin ediliyor.

• Değişken süspansiyon sistemi sayesinde keskin manevra yapabilme ve üstün arazi yeteneğine sahip.

• Tank 70 km/h sürat ile hareket edebilecek.

• - - - -

Altay tankının yapımında tekerlek yerine palet kullanılmasının öncelikli amacı aşağıdakilerin hangisinde doğru açıklanmıştır?

Bilgi: Sıvı basıncı sıvının derinliği ve yoğunluğu ile doğru orantılıdır.

Altlarında musluklar bulunan özdeş kaplara 1 ve 2 sıvıları şekildeki derinliklerde dolduruluyor.

Buna göre,

I. 1 sıvısı daha yoğun ise 1 sıvısının fışkırma mesafesi 2 sıvısının fışkırma mesafesinden fazla olabilir.

II. 2 sıvısı daha yoğun ise 2 sıvısının fışkırma mesafesi 1 sıvısının fışkırma mesafesinden daha fazladır.

III. 2 sıvısı daha yoğun ise 2 sıvısının fışkırma mesafesi 1 sıvısının fışkırma mesafesinden daha az olabilir.

ifadelerinden hangileri söylenebilir?

Aşağıda bir hücredeki genin bakteri hücresine aktarılması ile ilgili çalışma gösterilmiştir.

Buna göre bu çalışma ile ilgili,

I. İstenilen genin çoğaltılması sağlanmıştır.

II. Bir gen özelliğinin başka canlıda etkileri incelenebilir.

III. Genetik mühendisleri biyoteknolojik uygulamadan yararlanarak bir canlıdaki geni başka bir canlıya aktarmışlardır.

ifadelerinden hangileri söylenebilir?

Aşağıda kurbağada gerçekleştirilen klonlamanın aşamaları şema ile gösterilmiştir.

Bu şema ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenebilir?

Çok parmaklılık çoğunlukla kedi, köpek ve insanlarda görülen doğuştan gelen bir genetik bozukluktur. Çok parmaklılığa neden olabilecek 39 farklı mutasyon tanımlanmıştır. Bu farklılıklar çok parmaklılığın tipini belirlemektedir. Oluşan fazla parmaklar kimi zaman eklemsiz de olabilirler. Nadiren de olsa bütün parmakların birey tarafından kontrol edilebildiği ve bireye fayda sağladığı da bilinmektedir. Günümüzde değil ama vahşi doğa içerisinde bu çeşitliliğin bir faydası olsaydı, evrimsel süreç bu gen değişimini desteklerdi ve güçlü olan bireyler (çok parmaklı) hayatta kalırken, diğerleri (normal sayıda parmak) doğa tarafından elenirdi.

Çok parmaklılık olayı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

Drosophila, küçük bir sinek cinsidir. Genellikle meyve sineği olarak adlandırılan bu sinekler, sirke sineği, posa sineği, üzüm sineği olarak da adlandırılır. Sirke sineğinin bazıları düz, bazıları kıvrık kanatlıdır. Kıvrık kanatlılığın oluşması ortam sıcaklığına bağlıdır. Kalıtsal yapısında kıvrık kanat geni bulunan sirke sineği yumurtaları 16 derecede gelişirse düz kanatlı, 25 derecede gelişirse kıvrık kanatlı olmaktadır. Bu olay modifikasyon olayıdır. Fakat kalıtsal yapısında kıvrık kanat geni olmayan bir sirke sineği yumurtaları ister 16 derecede ister 25 derecede gelişsin düz kanatlı olmaktadır.

Sirke sineği yumurtalarının belirtilen ortamlardan hangisinde yetişmesi sonucundaki gelişimi yanlış gösterilmiştir?

Bilgi: Akraba evliliklerinde kalıtsal hastalıklar insanın kalıtsal maddesinde bu hastalıklarla ilgili taşıdığı bir çift genden her ikisinin de bozuk olması durumunda ortaya çıkar. Baskın olmayan hastalıklı genler (a) bir araya gelerek (aa) hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Gen çiftinden sadece biri baskın olmayan (Aa) gende ise hastalık belirtileri ortaya çıkmaz. Bu kişiler sağlıklı olmalarına rağmen hastalığın taşıyıcısıdırlar. Bu geni nesilden nesle aktarabilirler. Kendileri genetik bir hastalık bakımından hasta olmayan iki birey akraba evliliği yapmışlardır. Evliliklerinde ilk çocuklarında baskın olmayan genlerle taşınan genetik bir hastalık ortaya çıkmıştır.

Buna göre, bu ailenin doğacak ikinci çocuklarının da ilk çocukları gibi genetik hasta olma olasılığı nedir?

Aşağıda gaz basıncının etkilerini kavrayabilmek için yapılmış bir deney verilmiştir.

Deney: Gaz basıncının plastik şişeye etkisi

Malzemeler:

• 1 adet vakum pompası (hava boşaltma tulumbası)

• 1 adet içi boş plastik şişe

• 1 adet cam fanus

Deneyin yapılışı:

Buna göre yapılan deneyde sıkıştırılmış plastik şişenin eski hâline dönmesi ile aşağıda verilenlerden hangisi benzerlik gösterir?