8. Sınıf İnkılap Tarihi 1. Dünya Savaşı Testi Çöz (LGS Hazırlık)

Çözüm: 19. Yüzyılda devletlerarası ilişkileri etkileyen iki önemli olaydan biri Fransız İhtilali’nin getirdiği sonuç, diğeri ise Sanayi İnkılâbı’dır. 19. Yüzyılda Avrupa’da; bilim, teknik, sosyal ve kültürel alanlarda bir çok gelişmeler oldu. Bu gelişmeler sonucunda yeni buluşlar insanlığın hizmetinde kullanılmaya başlandı. Sanayi İnkılabı büyük fabrikaların kurulmasına, küçük el tezgahlarının önemini yitirmesine sebep oldu. Bu durum üretimde büyük artış sağladı. Mallar seri ve ucuz olarak üretildi. Ülkeler iç pazarlarda tüketemediği mallar için pazar arayışına girişti. Makineleşme hızını arttırdı. Sanayileşen ülkeler hammadde ve pazar arayışı için henüz sanayileşmemiş ülkeleri pazar olarak görmeye başladı. A,C ve D. seçenekleri Sanayi İnkılabı’nın sonuçlarıdır. B Seçeneği ise Fransız İhtilali’nin sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu sebepten doğru seçenek B’dir.

Çözüm: Fransız İhtilali ile ortaya çıkan özgürlük, eşitlik, adalet, milliyetçilik gibi ilkelerden özellikle milliyetçilik düşüncesi bütün Avrupa ülkelerini etkiledi. “Her milletin kendi devletini kurup kendisini yönetmesini” öngören milliyetçilik akımı, çok uluslu devletlerden Osmanlı devleti ve diğerlerinin parçalanmasında birinci derecede etkili oldu. Bu nedenden doğru seçenek “B” dir. Fransız İhtilalinin yaydığı milliyetçilik akımı Osmanlı Devleti, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi devletlerin parçalanıp milli devletlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Çözüm: Yukarıdaki seçeneklerden kronolojik sıralama yapıldığında 1535 yılında Fransızlara bir lütuf olarak verilen Kapitülasyonlar ilk sırayı alır. Osmanlı Devleti’nin güçlü olduğu dönemlerde etkisi fazla hissedilmese de Duraklama devrinde(1579’dan itibaren) kendini iyice hissettirdi. Yabancı tüccarlara verilen, ticari ayrıcalık da demek olan Kapitülasyonlar yüzünden Osmanlı Devleti’nin İç ticaret dengesi bozuldu. Diğer seçenekler ise şu sırayla gerçekleşmiştir. 18. Yüzyılın sonlarında Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçiliğin etkisi ile Osmanlı Devleti içinde yaşayan diğer milletler isyan etmişler. (19. yüzyılın ilk yarısı) Rusya ve İngiltere gibi ülkeler isyanları desteklemişlerdir. Osmanlı Devleti 19. yüzyılda ilk kez dışarıdan borç almıştır. Dolayısıyla Osmanlı Devleti’nin parçalanmasında etkisi ilk önce hissedilen etken Kapitülasyonlardır. Doğru seçenek “C” dir.

Çözüm: Osmanlı ordusunun düzensiz durumunu sezen Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan ve Karadağ, Rusya’nın da kışkırtmasıyla Osmanlıların Balkanlardaki topraklarını paylaşmak için harekete geçtiler. Osmanlı Devleti I.Balkan Savaşı denilen bu savaşta yenilgiye uğradı. Bu savaşın sonunda Osmanlı Devletiyle Balkan Devletleri arasında Londra Antlaşması imzalandı. Daha sonra Osmanlı Devleti’nden aldıkları toprakları kendi aralarında paylaşamayan Balkan Devletleri arasında savaş çıktı. Bu durumdan faydalanan Osmanlı Devleti Londra Antlaşmasıyla kaybettiği Midye – Enez hattının batısında kalan Kırklareli ve Edirne’yi geri aldı. II. Balkan Savaşının sonunda Bulgaristan’la İstanbul Antlaşması imzalandı. Yukarıda sıralanan Antlaşmaların ortak özelliği Osmanlı Devleti’yle Balkan Devletleri arasında imzalanmış olmalarıdır. Doğru seçenek “D” dir.

Çözüm: Avrupa’da sanayileşme, 19. yüzyıl içinde hız kazandı. Bunun sonucu olarak gelişen ve genişleyen sömürgecilik anlayışı diğer kıtaları da etkisi altına aldı. Büyük devletlerin çıkar çatışmaları, karşılıklı rekabete dönüştü. Avrupa ülkeleri arasındaki bu çatışmalar kendi aralarında bloklaşmaya yol açtı. Bloklaşmanın temel nedeni ekonomik rekabet ve sömürgecilik yarışı olmuştur. Doğru seçenek “A” dır.

Çözüm: A, B, C seçeneklerinde belirtilen Osmanlı Devleti’nin kaybedilen toprakları Almanya’nın yanında savaşa girilirse tekrar kazanılabileceğine olan inancı, savaşa girilmesinde etkili olmuştur. I. Dünya Savaşının çıktığı sırada iktidarda bulunan İttihat ve Terakki Partisi ileri gelenleri Almanya ile gizli bir antlaşma yaptılar. Bu sırada İngiliz donanmasından kaçan Groben ve Breslav isimli Alman gemileri Çanakkale Boğazı’nı geçerek Osmanlı Devleti’ne sığındı. Sığınan bu gemiler Karadeniz’e geçerek Rus limanlarını topa tuttular. Bütün bu sebeplerden dolayı Osmanlı Devleti savaşa girdi. D seçeneğinde belirtilen durum ise Osmanlı Devletinin savaşa giriş sebebi değildir. Dolayısıyla doğru seçenek “D” dir.

Çözüm: Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya aralarında anlaşarak “Üçlü İttifak” devletlerini oluşturmuşlardı. (1882) Daha sonra Osmanlı Devleti de bu gruba dahil olmuş. İtalya ise ayrılarak İngiltere, Fransa ve Rusya’dan oluşan İtilaf Devletler’ine katılmıştır. İtilaf Devletleri, 1915 yılında Çanakkale Boğaz’ını geçerek İstanbul’u ele geçirip Rusya’ya gerekli yardımı yapmak, aynı zamanda İstanbul’un işgali ile de Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak istiyorlardı. Bu amaçla Çanakkale Cephesi’ni açmışlardır. Ancak yenilerek amaçlarına ulaşamamışlardır. Doğru seçenek “C”dir

Çözüm: I. Dünya Savaşı sonunda İttifak Devletleri İtilaf Devletleri’ne yenilmişlerdir. Yenen devletler yenilen devletlere imzalattıkları barış antlaşmalarını Paris Barış Konferansı’nda hazırladılar. Buna göre Almanya – Versay, Avusturya – Sen Jermen, Macaristan – Triyanon, Bulgaristan –Nöyyi, daha sonra Osmanlı Devleti ile Sevr Barış Antlaşmalarını imzalamışlardır. Buna göre doğru seçenek “D” dir.